Aydın’dan gelen çarpıcı veriler, Türkiye’deki iş kazalarının yaklaşık yüzde 90’ının basit tedbirlerin alınmamasından kaynaklandığını ortaya koyuyor. İş sağlığı ve güvenliği alanında öncü kurumlardan Polat OSGB’nin sorumlu müdürü İş Güvenliği Uzmanı Emin Tükel, iş güvenliği önlemlerinin bir maliyet kalemi değil, aksine işletmeler için stratejik bir yatırım olduğunu vurguladı. Ülke ekonomisine yıllık 10 milyar doları aşan yük getiren iş kazaları, artık daha fazla önleyici tedbirle engellenebilir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve Yarattığı Dönüşüm
30 Haziran 2012’de Resmi Gazete’de yayımlanarak 1 Ocak 2013’te yürürlüğe giren 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, 2025 itibarıyla tehlike sınıfı ayrımı gözetmeksizin tüm iş yerlerinde zorunlu hale geldi. Bu kanunun uygulanmaya başlamasının üzerinden geçen yaklaşık 13 yıllık süreçte, iş güvenliğinin önemi daha net anlaşıldı. Emin Tükel, bu süreçte yaşanan tartışmaların ardından, alınan tedbirlerin bir masraf değil, ciddi bir yatırım olduğunun altını çizdi. İstatistikler, iş kazalarının büyük çoğunluğunun insan kaynaklı ihmaller ve gerekli önlemlerin alınmamasından kaynaklandığını gösteriyor. Türkiye, maalesef iş kazaları ve meslek hastalıkları konusunda Avrupa’da üst sıralarda yer alırken, bu durumun ekonomik faturası da oldukça ağır.
Tedbirler Ekonomiye Nasıl Katkı Sağlar?
Tükel, mevcut durumda iş kazalarının ülke ekonomisine yıllık maliyetinin 10 milyar doları aştığına dikkat çekerek, bu rakamın sadece yüzde 25’inin önleyici tedbirlere harcanmasıyla bile hem can kayıplarının ve acıların önüne geçilebileceğini hem de ülke ekonomisine yaklaşık 7.5 milyar dolarlık bir katkı sağlanabileceğini belirtti. Bu durum, iş sağlığı ve güvenliğine yapılan yatırımın geri dönüşünün ne kadar yüksek olduğunu gözler önüne seriyor.
Farkındalık Eksikliği ve Basit Önlemlerin Önemi
Polat OSGB Sorumlu Müdürü Emin Tükel, iş sağlığı ve güvenliği konusunda karşılaştıkları en büyük sorunun ‘farkındalık eksikliği’ olduğunu söyledi. İşverenlerin İSG hizmetlerini bir maliyet unsuru olarak görme eğiliminde olduğunu belirten Tükel, alınmayan her önlemin ileride çok daha büyük maliyetlere ve telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açacağını vurguladı. Tehlike sınıfı ne olursa olsun, tüm iş yerlerinin artık İSG hizmeti almak zorunda olduğunu hatırlatan Tükel, pek çok kazanın aslında basit önlemlerle engellenebileceğine dikkat çekti.
Kazaları Önleyecek Temel Adımlar
Emin Tükel, iş kazalarını azaltmak için atılması gereken temel adımları sıraladı:
- Elektrik panolarının düzenli olarak kontrol edilmesi,
- Makine koruyucularının yerinde ve çalışır durumda olması,
- Yüksekte çalışma ekipmanlarının işe uygun ve standartlara (TS EN) göre seçilmesi,
- Kimyasal etiketlerinin güncel tutulması,
- Çalışanlara yönelik düzenli (yılda en az bir kez) ve etkili eğitimlerle farkındalığın artırılması.
Tükel, Türkiye’deki en büyük tehlikenin ‘Bana bir şey olmaz’ anlayışı olduğunu belirterek, çalışanların alışkanlık haline getirdiği risk alma davranışlarının ve kişisel koruyucu ekipman kullanmamanın, cesaret değil, büyük bir kumar olduğunu ve bu kumarın kaybedeninin genellikle çalışanlar olduğunu sözlerine ekledi.
